Rayon haqqında
İqtisadiyyat
Rayonun ərazisi 1,05 min kv. km-dir. Rayonda 1 şəhər, 5 qəsəbə və 43 kənd vardır. İlkin göstəricilərə əsasən əhalinin sayı 01 aprel 2024-cü il tarixə 33293 nəfər, ondan 10683 nəfəri Daşkəsən şəhər əhalisidir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev 31.10.2006, 17.10.2014 və 22.07.2021-ci il tarixlərdə (3 dəfə) Daşkəsən rayonuna səfər etmişdir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamları:
- 02.04.12-ci il tarixli - uzunluğu 21,3 km, əhalisi 13 min nəfər olan, 13 kəndi birləşdirən Zağalı-Kollu-Çıraqlı avtomobil yolunun tikintisi məqsədi ilə Prezidentin Ehtiyat Fondundan Rayon İcra Hakimiyyətinə ilkin olaraq 3,0 mln manat ayrılmışdır;
- 10.01.13-cü il tarixli, 20.10.14-cü il tarixli - rayonun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi məqsədi ilə Prezidentin Ehtiyat Fondundan RİH-ə ümumilikdə 4,0 mln manat ayrılmışdır.
- 24.10.2018-ci il tarixli - uzunluğu 25 km, əhalisi 3 min nəfər olan, 9 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Daşkəsən–Əmirvar–Qabaqtəpə avtomobil yolunun tikintisi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının 2018-ci il dövlət büdcəsinin dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu xərclərinin bölgüsündə avtomobil yollarının tikintisi və yenidən qurulması üçün nəzərdə tutulmuş vəsaitin 13,3 mln manatı Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə ayrılmışdır.
- 04.04.2019-cu il tarixli - uzunluğu 20 km, əhalisi 3 min nəfər olan, 6 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Gəncə–Daşkəsən (27km)–Quşçu–Çovdar–Çaykənd avtomobil yolunun tikintisi məqsədilə Azərbaycan Respublikasının 2019-cu il dövlət büdcəsinin dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu xərclərinin bölgüsündə avtomobil yollarının tikintisi və yenidən qurulması üçün nəzərdə tutulmuş vəsaitin 8,5 mln manatı Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə ayrılmışdır.
06.08.2020-ci il tarixli - Daşkəsən dəmir filizi yatağının istismara verilməsi ilə əlaqədar ilkin qiymətləndirmə sənədinin hazırlanması məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının 2020-ci il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu (investisiya xərcləri) üçün nəzərdə tutulan vəsaitin bölgüsü”nün 1.64-cü bəndində göstərilmiş məbləğdən “AzerGold” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə ilkin olaraq 3,0 (üç) milyon manat ayrılmışdır. Hazırda “AzerGold” tərəfindən geofiziki tədqiqatlar və geoloji kəşfiyyat işlərinin icrasına başlanılıb, yatağın qiymətləndirilməsi üzrə geoloji kəşfiyyat proqramı tərtib edilib.
01.09. 2020-ci il tarixli - Dağ-mədən və metallurgiya sənayesində iqtisadi islahatların davam etdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “AzerGold” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin yaradılması haqqında” 2015-ci il 11 fevral tarixli 1047 nömrəli, “Azərbaycan Respublikasının metallurgiya kompleksində sağlamlaşdırma və restrukturizasiya tədbirlərinin həyata keçirilməsi haqqında” 2016-cı il 13 iyul tarixli 2198 nömrəli sərəncamlarında dəyişiklik edilərək Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə “Daşkəsən Filizsaflaşdırma” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin ləğv edilməsi ilə əlaqədar iki ay müddətində zəruri tədbirlər görülməsi tapşırılmışdır.
- 23.07.2021-ci il tarixli - yeddi min nəfər əhalinin yaşadığı 9 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Daşkəsən–Xoşbulaq–Astaf avtomobil yolunun əsaslı təmiri məqsədilə Azərbaycan Respublikasının 2021-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə ilkin olaraq 3,0 (üç) milyon manat ayrılmışdır.
- 23.07.2021-ci il tarixli - Daşkəsən şəhərində 360 şagird yerlik yeni ümumtəhsil məktəbi binasının tikintisi üçün Azərbaycan Respublikasının 2021-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinə ilkin olaraq 1,0 (bir) milyon manat ayrılmışdır.
- 20.09.2022-ci il tarixli - yeddi min nəfər əhalinin yaşadığı 9 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Daşkəsən–Xoşbulaq–Astaf avtomobil yolunun əsaslı təmirinin başa çatdırılması məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının 2022-ci il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu (investisiya xərcləri) üçün nəzərdə tutulan vəsaitin bölgüsü”nün 1.26.10-cu yarımbəndinə uyğun olaraq Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə 9,5 milyon (doqquz milyon beş yüz min) manat ayrılmışdır.
Sosial-iqtisadi göstəricilər:
- 2003-cü ilə nisbətdə 2024-cü ilin yanvar-mart aylarında ilkin göstəricilərə əsasən müqayisəli qiymətlərlə ümumi məhsul buraxılışının həcmi 5,8 dəfə, sənaye 97,2 faiz, əsas kapitala yönəldilmiş vəsait 65,6 dəfə, ondan tikinti-quraşdırma işləri 75,9 dəfə, kənd təsərrüfatı 47,2 faiz artmışdır;
- 2003-2024-cü ilin birinci rübündə 4855 daimi olmaqla 6786 yeni iş yeri açılmışdır;
- 216 ödənişli əsaslarla yaradılmış müvəqqəti (müddətli müqavilə ilə) iş yerində işləyənlərin müqavilələri davam etdirilir;
- Heydər Əliyev Mərkəzi və Bayraq meydanı yaradılmış, 80 çarpayılıq Mərkəzi Rayon Xəstəxanası, əlil və şəhid ailələri üçün ümumilikdə 32 mənzilli 2, Daşkəsən şəhərində, Alunitdağ və Quşçu körpüsü qəsəbələrində qəzalı vəziyyətdə olan çoxmənzilli yaşayış binalarının sakinləri üçün 2 mərtəbəli, 16 mənzilli 3 yaşayış binası, Rayon İcra Hakimiyyəti üçün yeni inzibati bina, Statistika və Kənd Təsərrüfatı idarələrinin inzibati binaları, Gənclərin Təlim və İstirahət Mərkəzi, Avtovağzal Kompleksi tikilmiş, Mərkəzi Kitabxana, ümumi uzunluğu 47,4 km olan Gəncə-Daşkəsən-Xoşbulaq avtomobil yolu, 2 dəmir yolu körpüsü əsaslı təmir edilmiş, asfalt və Çovdar qızıl zavodları və tutumu 1000 ton olan soyuducu anbar kompleksi istifadəyə verilmişdir. Heydər Əliyev prospektinə, Heydər Əliyev meydanına və bəzi küçələrə yeni asfalt örtüyü salınmış, bir sıra təhsil, səhiyyə və mədəniyyət müəssisələrində cari təmir işləri aparılmışdır. Quşçu qəsəbəsində qəzalı vəziyyətdə olan binanın sakinlərinin köçürülməsi üçün 16 mənzilli yaşayış binasının, Qabaqtəpə-Astaf avtomobil yolunda 2 ədəd körpünün tikinti işləri, yeni 35/6 kv-luq şəhər yarımstansiyasının, Alunitdağ qəsəbəsində 35/6 kv-luq elektrik yarımstansiyasının tikintisi başa çatmış 15 ədəd anker quraşdırılmaqla 2 km iki dövrəli xətt çəkilmiş və yarımstansiya istifadəyə verilmişdir.
- 2015-ci ilin may ayının 15-də Azərbaycan Hökuməti ilə İslam İnkişaf Bankı tərəfindən maliyyələşən “Daşkəsən şəhərinin su və kanalizasiya sistemlərinin yenidən qurulması” işlərinə başlanılmışdır. Həmin layihə tam başa çatdırılaraq 22.07.2021-ci il tarixdə açılışı olmuşdur.
-Rayonun Yuxarı Daşkəsən qəsəbəsində və Mədənçilər yaşayış sahəsinə yeni içməli su xətlərinin çəkilməsi üzrə “AzerGold” QSC-nin maliyyə dəstəyi ilə “Azərsu” ASC tərəfindən müvafiq layihə işlənib həyata keçirilir. Mədənçilər yaşayış sahəsində və Yuxarı Daşkəsən qəsəbəsində əhalinin su təminatının yaxşılaşdırılması məqsədilə su şəbəkəsi qurulmuş və yaşayış evlərinə sayğac quraşdırılmışdır. Hazırda Mədənçilər yaşayış sahəsi tam, Yuxarı Daşkəsən qəsəbəsinin bir hissəsi 24 saat fasiləsiz içməli su ilə təmin olunur.
- Rayon üzrə yaşayış məntəqələri 30,6 %, ev təsərrüfatları isə 74,0 % qazlaşdırılmışdır.
- Daşkəsən şəhəri üzrə 0,4 kv-luq hava EVX-lərinin SİP kabellə əvəz olunması işləri davam etdirilir. Əhmədli kəndində 110/35/6 kV-luq 10 mVa gücündə və Zağalı kəndi ərazisində 35/6 kV-luq elektrik yarımstansiyalarının tikintisi başa çatdırılaraq 24 dekabr 2021-ci il tarixdə açılışı olmuşdur.
- Rayon ərazisində olan 110/35/6 kV-luq yarımstansiyadan keçməklə Kəlbəcər rayonunu elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün 49 km 110 kV-luq ikidövrəli elektrik veriliş xətti çəkilmişdir.
- Eyni zamanda rayon ərazisində istismarda olan 2*20 MVA gücündə 110/35/6 kV-luq Daşkəsən yarımstansiyasının yerində yeni 2*40 MVA gücündə yarımstansiyanın tikintisinə başlanılmış və hazırda tikinti-quraşdırma işlərində son tamamlama işləri yerinə yetirilir.
- Daşkəsən–Xoşbulaq–Astaf avtomobil yolunda əsaslı təmir işləri başa çatmışdır.
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin sifarişi əsasında Daşkəsən şəhərində, Daşkəsən və Quşçu körpüsü qəsəbələrində, Qabaqtəpə, Dəvrallı və Quşçu kəndlərində Qarabağ müharibəsi əlilləri və şəhid ailələri üçün 18 fərdi yaşayış evinin tikintisi başa çatdırılmışdır. Hər birində 1 fərdi ev olmaqla Çanaqçı, Qaraqullar və Əmirvar kəndlərində yaşayış evlərinin tikintisi üçün torpaq sahəsi ayrılmışdır.
Əlavə olaraq Samux rayonun Seyidlər qəsəbəsində 8 şəhid ailəsi və 6 vətən müharibəsi əlili dövlət tərəfindən mənzillərlə təmin olunmuşlar.
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin xətti ilə Alunitdağ və Yuxarı Daşkəsən qəsəbələrində, Quşçu kəndində evləri qəzalı vəziyyətdə olan vətəndaşlar üçün 3 fərdi yaşayış evinin tikintisi başa çatdırılmışdır.
- 2003-2023-cü illərdə 34 ümumi təhsil müəssisəsində təmir-tikinti işləri aparılmış, o cümlədən 26 məktəb inşa, 10-u əsaslı təmir edilmişdir.